I. Wprowadzenie 2

II. Dotychczasowe działania, które przynosiły pozytywne efekty w ochronie Dziecka przed przemocą 4

III. Zasady bezpiecznej rekrutacji pracowników. 6

IV. Zasady bezpiecznej relacji personel - Dziecko. 7

V. Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych. 9

VI. Zasady ochrony wizerunku i danych osobowych Dzieci 10

VII. Jak rozpoznać przemoc wobec Dziecka? 11

VIII. Procedura postępowania w przypadku otrzymania informacji o wykorzystywaniu seksualnym dziecka  w środowisku rodzinnym. 14

IX. Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia Dziecka 17

X. Procedura postępowania w przypadku krzywdzenia Dziecka przez osobę ze środowiska rodzinnego. 18

XI. Procedura interwencji w sytuacji krzywdzenia Dziecka w szkole przez pracownika jednostki 19

XII. Procedura interwencji w sytuacji krzywdzenia Dziecka w Szkole przez rówieśników. 19

XIII. Procedura postępowania wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego. 20

XIV. Procedura reagowania w szkole w sytuacjach cyberprzemocy. 20

XV. Procedura Niebieskie Karty. 24

XVI. Ważne telefony i adresy. 26

XVII. Monitoring stosowania Standardów Ochrony Małoletnich. 27

Załącznik nr 1 – Karta interwencji 28

Załącznik nr 2 – Rejestr zdarzeń podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich. 29

Załącznik nr 3 – Monitoring standardów – ankieta 30

Załącznik nr 4 – Wzór notatki służbowej 31

Załącznik nr 5 – Oświadczenie pracownika 32

 

 

     Mając na uwadze, że Dziecko wymaga szczególnej opieki i troski, w tym właściwej ochrony
przed krzywdzeniem, został stworzony niniejszy dokument. Niniejszy dokument skierowany
jest do pracowników Zespołu Szkół Specjalnych w Biłgoraju (pedagogicznych, niepedagogicznych, praktykantów, wolontariuszy, stażystów) oraz rodziców/opiekunów prawnych. Dokument został zredagowany, by zyskać poczucie pewności, że Szkoła zawsze będzie podejmowała wszelkie możliwe działania, aby zapobiegać krzywdzeniu Dzieci.

 

     Wewnętrzne procedury regulujące ochronę Dziecka przed przemocą są zgodne z obowiązującymi   w jednostce dokumentami: Statutem Szkoły, Szkolnym Programem Wychowawczo-Profilaktycznym, Polityką bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych oraz obowiązującymi przepisami prawa:

1. Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.;
2. Konwencji o Prawach Dziecka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ z 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991.120.526 ze zm.);
3. Ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2230 ze zm.);
4. Ustawą z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 900 ze zm.);
5. Ustawą z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.);
6. Ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1249 ze zm.) oraz Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury "Niebieskie Karty" oraz wzorów formularzy "Niebieska Karta".
7. Ustawą z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1304 ze zm.).

     Duże znaczenie przy ustalaniu procedur dotyczących postępowania w przypadkach cyberprzemocy  i stalkingu miały następujące poradniki rekomendowane przez Ministerstwo Edukacji i Nauki:

1. „Bezpieczna Szkoła. Procedury reagowania w przypadku wystąpienia wewnętrznych i zewnętrznych zagrożeń fizycznych w szkole”. Warszawa, sierpień 2017 r.
2. „Bezpieczna Szkoła. Zagrożenia i zalecane działania profilaktyczne w zakresie bezpieczeństwa fizycznego i cyfrowego uczniów”. Warszawa, wrzesień 2020 r.
3. „Standardy bezpieczeństwa online placówek oświatowych” Fundacja Odkrywców Innowacji, Warszawa 2015 r.
4. „Jak reagować na cyberprzemoc. Poradnik dla szkół” Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, 2014 r.

 

    Dokument ten reguluje procedury ochrony Dzieci przed krzywdzeniem, rozpoznawanie i reagowanie na niepokojące sytuacje w określony procedurami sposób postępowania. Ilekroć w niniejszych procedurach jest mowa o:

1. krzywdzeniu Dziecka należy rozumieć - każde zamierzone lub niezamierzone działanie
   oraz zaniechanie działań ze strony osoby dorosłej, które ujemnie wpływa na rozwój fizyczny lub psychiczny Dziecka (definicja WHO). Krzywdzenie Dzieci to też bezczynność społeczeństwa lub instytucji, a także rezultat takiej bezczynności, który ogranicza równe prawa Dzieci i zakłóca ich optymalny rozwój. Można wyróżnić następujące wymiary zjawiska krzywdzenia Dziecka:
   • przemoc psychiczna - przymus, groźby, obrażanie, wyzywanie, krytykowanie, straszenie, szantażowanie, krzyczenie, wyśmiewanie, lekceważenie, karanie ciszą/milczeniem, izolacja itd.;
   • przemoc fizyczna - szarpanie, kopanie, popychanie, policzkowanie, przypalanie papierosem, bicie ręką przy użyciu przedmiotów, klaps, stosowanie nadmiernej siły przy przytrzymywaniu Dziecka itd.;
   • przemoc seksualna - gwałt, wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych zachowań seksualnych, przekraczanie granic fizyczności Dziecka, dotyk bez zgody itd.;
   • przemoc ekonomiczna - unikanie płacenia alimentów, zakazywanie członkowi rodziny pracy lub edukacji w celu zdobycia zatrudnienia, przywłaszczanie do swoich celów wspólnych środków na utrzymanie rodziny itd.;
   • zaniedbanie - głodzenie, niedostarczanie odpowiedniej ilości jedzenia, nieodpowiednia higiena lub jej brak, niezgłaszanie się z Dzieckiem do lekarza (gdy tego wymaga), brak leczenia mimo zaleceń lekarzy, niedopilnowanie w kwestii edukacji, brak przejawiania zainteresowania, w jaki sposób Dziecko spędza wolny czas, jakie ma zainteresowania, problemy oraz potrzeby,
   • alienacja rodzicielka - ograniczenie kontaktu i izolowanie Dziecka od drugiego Rodzica, odcinanie drugiego rodzica od informacji dotyczących Dziecka, wymazywanie drugiego Rodzica z życia Dziecka, niszczenie zdjęć i pamiątek, przedstawianie drugiego rodzica w złym świetle, zakazywanie Dziecku swobodnego mówienia i wyrażania miłości do drugiego rodzica;
   • cyberprzemoc - przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych; podstawowe formy zjawiska to nękanie, straszenie, szantażowanie z użyciem sieci, publikowanie lub rozsyłanie ośmieszających, kompromitujących informacji, zdjęć, filmów z użyciem sieci oraz podszywanie się w sieci pod kogoś wbrew jego woli;
2. przemocy domowej - należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:
   • narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,
   • naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,
   • powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące
     u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
   • ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych
     lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
   • istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej;
3. Pracowniku szkoły – należy przez to rozumieć osobę zatrudnioną na podstawie umowy pracę, mianowania, powołania lub umowy cywilno-prawnej. Osoby pracujące w szkole dzielą się
   na pracowników pedagogicznych i niepedagogicznych;
4. Dziecku - osoba przyjęta do Szkoły w toku postępowania rekrutacyjnego, po dopełnieniu wszelkich niezbędnych formalności przez rodziców/opiekunów i ucząca się w Szkole;
5. Zespół interwencyjny to zespół powołany przez dyrektora Szkoły w przypadku podejrzenia stosowania przemocy fizycznej lub psychicznej o dużym nasileniu oraz podejrzenia wykorzystania seksualnego;
6. Szkole – należy przez to rozumieć Zespół Szkół Specjalnych w Biłgoraju oraz jednostki wchodzące w skład Zespołu.

 

 

Przemoc w rodzinie jest terminem szerokim. Wyróżnia się przemoc rodziców wobec Dziecka, przemoc wobec partnera w związku, przemoc wobec osób starszych w rodzinie. Na określenie przemocy  w związku partnerskim stosuje się terminy: wzajemna przemoc w parze, przemoc w związku partnerskim, przemoc małżeńska. Dziecko, zarówno w sensie prawnym, jak też psychologicznym, materialnym i do pewnego wieku także biologicznym, jest osobą zależną. Obowiązkiem osób dorosłych jest troszczenie się o jego dobro. Wynika on z naturalnych więzi (rodzice, krewni), z roli zawodowej związanej z pracą z Dzieckiem i – wreszcie - ogólnoludzkiej odpowiedzialności za członków społeczeństwa. Odpowiedzialność tę dodatkowo regulują przepisy prawa. Szkoła, ze względu na swoje ustawowe zadania m.in. w zakresie kształcenia, wychowania oraz opieki, wspomagania wychowawczej roli rodziny, zapewnienia opieki Dzieciom pozostającym w trudnej sytuacji materialnej i życiowej, umożliwienia Dzieciom korzystania z pomocy psychologiczno-pedagogicznej i specjalnych form pracy dydaktycznej, zobowiązana jest zarówno do zapobiegania krzywdzeniu Dzieci, jak i też
do podejmowania działań, gdy dziecko jest zagrożone,  a w szczególności, kiedy zagrożenie to pochodzi od samych rodziców/opiekunów prawnych.

Dotychczas Szkoła, udzielając pomocy Dziecku doznającemu przemocy w rodzinie, kierowała się następującymi zasadami:

1. Nadzór nad prowadzeniem przypadku Dziecka krzywdzonego sprawuje dyrektor Szkoły, udzielając wsparcia i pomocy osobom bezpośrednio zaangażowanym w pomoc;
2. Koordynatorem pomocy Dziecku krzywdzonemu był wychowawca klasy ;
3. Każdy pracownik Szkoły, który zauważył lub podejrzewał u Dziecka symptomy krzywdzenia, był zobowiązany do reagowania;
4. Podejmowane działania opierały się na diagnozie Dziecka i jego sytuacji – opartej
   na informacjach od pracujących z nim nauczycieli, personelu niepedagogicznego, osoby zaufania, ewentualnie z innych dostępnych danych;
5. Zasadą udzielania pomocy Dziecku krzywdzonemu przez Szkołę była i jest współpraca zespołowa (ograniczona jednak, ze względu na zachowanie dyskrecji, do osób pracujących  z Dzieckiem).

    Postępowanie w sprawach kryzysowych z udziałem Dziecka prowadzone jest w możliwie najszybszym czasie i przy zapewnieniu bezpieczeństwa psychofizycznego dziecka. Dziecko i jego rodzice/opiekunowie prawni mają prawo do pełnej  informacji o sytuacji i podjętych przez Szkołę działaniach ich dotyczących. Osobą odpowiedzialną na terenie Szkoły za respektowanie praw Dziecka jest dyrektor. Osobą odpowiedzialną za monitorowanie respektowania Praw Dziecka jest Szkolny Rzecznik Praw Ucznia. Dzieci wykraczające poza normy i zasady zachowania akceptowane w Szkole ponoszą sankcje przewidziane w Statucie Zespołu Szkół Specjalnych w Biłgoraju.

Szkoła, oprócz działań i reakcji w przypadku wystąpienia krzywdy Dziecka, podejmuje wiele działań prewencyjnych, w celu zapewnienia bezpieczeństwa i dobrostanu Dzieci. Do działań tych należy:

1. Edukacja nauczycieli: Nauczyciele i personel Szkoły jest szkolony w zakresie rozpoznawania oznak krzywdzenia Dzieci;
2. Dostępność wsparcia podstawowego: Szkoła zapewnia dostępność specjalistów dla każdego Dziecka. Psycholog, specjaliści oraz nauczyciele pracujący z Dzieckiem udzielają pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach odpowiednich do rozpoznanych potrzeb. Szkoła informuje rodziców/opiekunów prawnych o dostępnych możliwościach podnoszenia umiejętności wychowawczych – psycholog szkolny śledzi lokalną ofertę edukacyjną
   dla rodziców/opiekunów prawnych  i przekazuje informacje o szkoleniach, warsztatach, wykładach, webinariach na tablicy w holu Szkoły;
3. Program edukacyjny: Szkoła co roku uchwala Program Wychowawczo-Profilaktyczny opracowany na podstawie wyników corocznej diagnozy w zakresie występujących w środowisku szkolnym potrzeb rozwojowych Dzieci, w tym czynników chroniących           i czynników ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych. Celem realizacji Programu Wychowawczo-Profilaktycznego jest zapobieganie zachowaniom negatywnym Dzieci i młodzieży oraz współdziałanie dla zapewnienia im bezpieczeństwa.  Działalność profilaktyczna w Szkole polega na realizowaniu działań z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej. Szkoła oferuje Dzieciom edukację w zakresie praw Dziecka oraz ochrony przed zagrożeniami przemocą i wykorzystywaniem;
4. Przyjazne środowisko: Atmosfera w Szkole zbudowana jest na poczuciu bezpieczeństwa. Dzieci dostają wsparcie od wszystkich nauczycieli, kiedy tego potrzebują. Wiedzą, że mogą liczyć na ich życzliwość i autentyczne zainteresowanie tym, co się u nich dzieje. Dzieci mają możliwość zadawania pytań, ponieważ czują się bezpiecznie i wiedzą, że nawet najprostsze pytanie spotka się z szacunkiem i uzyskają na nie odpowiedź;
5. Monitorowanie zachowań Dzieci: Nauczyciele i personel są wyczuleni na zmiany                    
    w zachowaniach Dzieci, które mogą świadczyć o krzywdzeniu;
6. Współpraca z instytucjami pomocowymi: W razie wystąpienia krzywdzenia Dziecka, Szkoła współpracuje z:
   • policją;
   • ośrodkiem pomocy społecznej;
   • sądem rodzinnym.

 

Zespół Szkół Specjalnych w Biłgoraju zatrudnia osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje
do pracy z Dziećmi. Aby sprawdzić powyższe, Szkoła podczas rekrutacji żąda następujących informacji:

1. wykształcenie,
2. kwalifikacje zawodowe,
3. przebieg dotychczasowego zatrudnienia kandydata.

Szkoła może prosić kandydata/kandydatkę o przedstawienie referencji od poprzedniego pracodawcy lub o podanie kontaktu do osoby, która takie referencje może wystawić. Podstawą dostarczenia referencji lub kontaktu do byłych pracodawców jest zgoda kandydata/kandydatki.

Przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania obowiązków związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, logopedycznych  innych terapeutycznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu, realizacją innych zainteresowań oraz opieką względem małoletnich, Szkoła jest zobowiązana sprawdzić osobę zatrudnioną w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.

W Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym sprawdzani są w szczególności:

• wszyscy nauczyciele prowadzący zajęcia z małoletnimi uczniami,
• pomoce nauczyciela pracujące z małoletnimi,
• osoby prowadzące zajęcia z małoletnimi niebędące nauczycielem (art. 15 Prawa oświatowego),
• osoby opiekujące się uczniami podczas przewozu,
• pracownicy medyczni świadczący opiekę medyczną nad uczniami małoletnimi,
• praktykanci i wolontariusze, którzy mają wykonywać ww. czynności wobec małoletnich.

Weryfikacji w rejestrze nie podlegają natomiast:

• nauczyciele prowadzący zajęcia wyłącznie z uczniami pełnoletnimi,
• pracownicy niepedagogiczni, którzy w ramach wykonywanych czynności mają jedynie przypadkową styczność z uczniami (pracownicy administracji i obsługi).

Wydruk z Rejestru przechowywany jest w aktach osobowych pracownika lub analogicznej dokumentacji dotyczącej wolontariusza/osoby zatrudnionej w oparciu o umowę cywilnoprawną. Jednym z wymogów zatrudnienia nauczyciela jest przedstawienie przez kandydata zaświadczenia o niekaralności uzyskiwanego z Krajowego Rejestru Karnego. Nauczyciel nie może być bowiem skazany prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne:

1. przestępstwo,
2. przestępstwo skarbowe (art. 10 ust. 5 pkt 4 Karty Nauczyciela).

Z tego względu jeszcze przed zatrudnieniem dyrektor żąda od nauczyciela przedstawienia informacji o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego (art. 10 ust. 8a Karty Nauczyciela). Nie ma takiej konieczności jedynie wówczas, gdy nauczyciel jest ponownie zatrudniany w tej samej szkole,                        a przerwa w zatrudnieniu nie przekroczyła 3 miesięcy. W przypadku niemożliwości przedstawienia informacji z KRK pracownik zobowiązany jest do złożenia oświadczenia o niekaralności oraz toczących się postępowań przygotowawczych, sądowych i dyscyplinarnych.

 

Nadrzędnym celem wszelkich działań podejmowanych przez personel Szkoły jest promowanie dobra Dziecka i jego najlepszego interesu. Personel traktuje każde Dziecko z szacunkiem, dbając o jego godność oraz potrzeby. Absolutnie niedopuszczalne jest stosowanie przemocy w jakiejkolwiek formie wobec Dziecka. Personel w pełni przestrzega obowiązującego prawa oraz wewnętrznych przepisów instytucji w tym zakresie. Zasady tworzenia bezpiecznych relacji z Dziećmi obowiązują wszystkich pracowników, stażystów, praktykantów oraz wolontariuszy i są potwierdzone przez podpisanie odpowiedniego oświadczenia.

Pracownicy Zespołu Szkół Specjalnych w Biłgoraju zobowiązani są do utrzymywania profesjonalnej relacji z Dziećmi. Należy za każdym razem rozważyć, czy reakcja, komunikat  lub działanie wobec Dziecka jest adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych dzieci oraz polegać w tym zakresie na wiedzy i doświadczeniu, a także na kompetencjach nauczyciela.

Pracowniku! Działaj w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji Twojego zachowania.

Komunikacja z Dziećmi

1. W komunikacji z Dziećmi bądź cierpliwy.
2. Odnoś się do Dziecka z szacunkiem.
3. Słuchaj uważnie Dzieci i udzielaj im odpowiedzi adekwatnych do ich wieku, możliwości poznawczych i danej sytuacji.
4. Nie wolno Ci zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać Dziecka.
5. Nie wolno Ci krzyczeć na Dziecko w sytuacji innej niż wynikająca z potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa Dziecka lub innych Dzieci.
6. Nie wolno Ci ujawniać informacji wrażliwych dotyczących Dziecka wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych Dzieci. Obejmuje to wizerunek Dziecka, informacje                 o jego/jej sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej.
7. Podejmując decyzje dotyczące Dziecka, poinformuj je o tym i staraj się brać pod uwagę jego oczekiwania.
8. Szanuj prawo Dziecka do wyrażania swojej odrębności w każdej sferze. Dotyczy to zarówno wyznania, jak i orientacji seksualnej, poglądów oraz wyglądu Dziecka.
9. Szanuj prawo Dziecka do prywatności. Jeśli konieczne jest odstąpienie od zasady poufności,
   aby chronić Dziecko, wyjaśnij mu to najszybciej jak to możliwe.
10. Jeśli pojawi się konieczność, porozmawiaj z Dzieckiem na osobności.
11. Nie wolno Ci zachowywać się w obecności Dzieci w sposób niestosowny. Obejmuje
    to używanie wulgarnych słów, gestów i żartów, czynienie obraźliwych uwag, nawiązywanie                  
    w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej oraz wykorzystywanie wobec Dziecka relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby).
12. Zapewnij Dzieci, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć Tobie lub wskazanej osobie (w zależności
    od procedur interwencji, jakie przyjęła instytucja) i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji
    i/lub pomocy.

Kontakt fizyczny z dziećmi

Każde przemocowe działanie wobec Dziecka jest niedopuszczalne. Istnieją jednak sytuacje,
w których fizyczny kontakt z Dzieckiem może być stosowny i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu: jest odpowiedzią na potrzeby Dziecka w danym momencie, uwzględnia wiek dziecka, etap rozwojowy, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny. Nie można jednak wyznaczyć uniwersalnej stosowności każdego takiego kontaktu fizycznego, ponieważ zachowanie odpowiednie wobec jednego Dziecka może być nieodpowiednie wobec innego. Kieruj się zawsze swoim profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując i odnotowując reakcję Dziecka, pytając je o zgodę na kontakt fizyczny (np. przytulenie)i zachowując świadomość, że nawet przy Twoich dobrych intencjach taki kontakt może być błędnie zinterpretowany przez Dziecko lub osoby trzecie.

1. Nie wolno Ci bić, szturchać, popychać ani w jakikolwiek sposób naruszać integralności fizycznej Dziecka.
2. Nigdy nie dotykaj Dziecka w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.
3. Zawsze bądź przygotowany na wyjaśnienie swoich działań.
4. Nie angażuj się w takie aktywności jak udawane walki z Dziećmi czy brutalne zabawy fizyczne.
5. Zachowaj szczególną ostrożność wobec Dzieci, które doświadczyły nadużycia i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania. Takie doświadczenia mogą czasem sprawić, że Dziecko będzie dążyć do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi. W takich sytuacjach powinieneś reagować z wyczuciem, jednak stanowczo i pomóc Dziecku zrozumieć znaczenie osobistych granic.
6. Kontakt fizyczny z Dzieckiem nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, wiązać się  z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy. Jeśli będziesz świadkiem jakiegokolwiek z wyżej opisanych zachowań i/lub sytuacji ze strony innych dorosłych lub Dzieci, zawsze poinformuj o tym osobę odpowiedzialną i/lub postąp zgodnie z obowiązującą procedurą interwencji.
7. W sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec Dziecka zadbaj oto, aby w każdej z tych czynności pielęgnacyjnych i higienicznych asystowała Ci inna osoba z instytucji.

 

Kontakty poza godzinami pracy

Co do zasady, kontakt z Dziećmi powinien odbywać się wyłącznie w godzinach pracy i dotyczyć celów edukacyjnych lub wychowawczych.

1. Nie wolno zapraszać Dzieci do swojego miejsca zamieszkania ani spotykać się z nimi poza godzinami pracy w celach prywatnych.
2. Jeśli zachodzi konieczność spotkania z Dziećmi poza godzinami pracy (w celach edukacyjnych, wychowawczych, innych związanych z np. wydarzeniami szkolnymi) rodzice/opiekunowie prawni Dzieci muszą wyrazić zgodę na taki kontakt.
3. Utrzymywanie relacji towarzyskich lub rodzinnych (jeśli Dzieci i rodzice/opiekunowie Dzieci
   są osobami bliskimi wobec pracownika) wymaga zachowania poufności wszystkich informacji dotyczących innych Dzieci, ich rodziców oraz opiekunów.

 

 

Szkoła podejmuje działania zabezpieczające Dzieci przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju i bezpieczeństwa. Szkoła, realizując to zadanie,  w szczególności:

1. przyłączona jest do OSE – Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej. OSE to program publicznej sieci telekomunikacyjnej dający szkole dostęp do bezpiecznego Internetu, stworzony
   przez Ministerstwo Cyfryzacji we współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej;
2. na terenie Szkoły dostęp Dziecka do Internetu możliwy jest po zainstalowaniu certyfikatu OSE;
3. nauczyciele informują Dzieci o zasadach bezpiecznego korzystania z Internetu;
4. nauczyciele czuwają nad bezpieczeństwem korzystania z Internetu przez Dzieci podczas lekcji, w świetlicy i bibliotece;
5. podczas korzystania przez Dzieci i nauczycieli z Internetu zabronione jest przeglądanie treści wulgarnych i zawierających przemoc oraz logowanie się na portale społecznościowe;
6. Szkoła organizuje spotkania i lekcje w zakresie bezpieczeństwa w sieci oraz kładzie nacisk
   na budowanie świadomości dzieci o zagrożeniach w Internecie.

Nauczyciele na bieżąco monitorują, czy na komputerach  oraz urządzeniach  multimedialnych
z dostępem do Internetu, z których korzystają uczniowie, nie znajdują się niebezpieczne treści.

Zadania pracownika Szkoły w przypadku znalezienia niebezpiecznych treści na komputerze
lub urządzeniach multimedialnych, z których korzystają uczniowie:

1. W przypadku „przyłapania” Dziecka na wyszukiwaniu, przeglądaniu niebezpiecznych treści nauczyciel, który sprawuje opiekę nad Dzieckiem zawiadamia psychologa szkolnego  o zaistniałej sytuacji.
2. Jeżeli nauczyciel trafi na niebezpieczne treści, zobowiązany jest ustalić, kto w tym czasie korzystał z komputera lub urządzenia multimedialnego  w czasie ich wyszukiwania lub trafienia
   na niebezpieczne treści. Informację o Dziecku, które korzystało z komputera lub urządzenia multimedialnego w czasie wyszukiwania lub trafienia na niebezpieczne treści, nauczyciel przekazuje psychologowi szkolnemu.
3. Psycholog przeprowadza z Dzieckiem, o którym mowa w punktach poprzedzających, rozmowę na temat bezpieczeństwa w Internecie. Psycholog przeprowadza również rozmowę  z rodzicami/opiekunami prawnymi Dzieci.
4. Jeżeli w wyniku przeprowadzonej rozmowy psycholog uzyska informacje, że Dziecko
   jest krzywdzone, podejmuje działania opisane w niniejszych procedurach.

 

 

Zespół Szkół Specjalnych w Biłgoraju zapewnia najwyższe standardy ochrony danych osobowych Dzieci zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Szkoła, uznając prawo Dzieckado prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku Dziecka. Szkoła na początku każdego roku szkolnego uzyskuje pisemne zgody rodziców/opiekunów prawnych   na wykorzystanie wizerunku Dzieci w formie zdjęć lub filmów oraz publikowanie ich w mediach społecznościowych oraz stronie internetowej Szkoły. Przed zrobieniem zdjęcia i publikacją Szkoła pyta również o zgodę samego Dziecka. Każdorazowo Szkoła wyjaśnia Dzieciom, do czego wykorzystane zostaną zrobione zdjęcia lub nagrania. Rodzic/opiekun prawny ma prawo wycofać swoją zgodę w każdym momencie trwania roku szkolnego, bez wskazywania uzasadnienia swojej decyzji.

 

W sytuacjach, w których rodzice/opiekunowie prawni lub widzowie szkolnych wydarzeń
i uroczystości itd. rejestrują wizerunki Dzieci do prywatnego użytku, informujemy na początku każdego z tych wydarzeń o tym, że:

1. Wykorzystanie, przetwarzanie i publikowanie zdjęć/nagrań zawierających wizerunki Dzieci  i osób dorosłych wymaga udzielenia zgody przez te osoby, w przypadku Dzieci –przez ich rodziców/opiekunów prawnych.
2. Zdjęcia lub nagrania zawierające wizerunki Dzieci nie powinny być udostępniane w mediach społecznościowych ani na serwisach otwartych, chyba że rodzice lub opiekunowie prawni tych Dzieci wyrażą na to zgodę.
3. Przed publikacją zdjęcia/nagrania online zawsze warto sprawdzić ustawienia prywatności,
   aby upewnić się, kto będzie mógł uzyskać dostęp do wizerunku Dziecka.

 

Jeśli Dzieci, rodzice lub opiekunowie prawni nie wyrazili zgody na utrwalenie wizerunku Dziecka, będziemy respektować ich decyzję. Z wyprzedzeniem ustalimy z rodzicami/opiekunami prawnymi i Dziećmi, w jaki sposób osoba rejestrująca wydarzenie będzie mogła zidentyfikować Dziecko,
aby nie utrwalać jego wizerunku na zdjęciach indywidualnych i grupowych. Rozwiązanie, jakie przyjmiemy, nie będzie wykluczające dla Dziecka, którego wizerunek nie powinien być rejestrowany.

 

Szkoła przechowuje materiały zawierające wizerunek Dzieci w sposób zgodny z prawem
i bezpieczny dla Dzieci:

1. Nośniki zawierające zdjęcia i nagrania są przechowywane w zamkniętej na klucz szafce. Nośniki będą przechowywane przez okres wymagany przepisami prawa o archiwizacji
   i/lub okres ustalony przez placówkę w Polityce ochrony danych osobowych.
2. W szkole obowiązują zasady korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych zgodnie z zapisami w Statucie Zespołu Szkół Specjalnych w Biłgoraju.

 

Występowanie pojedynczego symptomu nie zawsze mówi o tym, że Dziecko doświadcza przemocy, jeśli jednak symptom powtarza się, bądź występuje ich kilka równocześnie z dużym prawdopodobieństwem można określić, że mamy do czynienia z krzywdzeniem dziecka. Zareaguj, gdy:

1. Dziecko jest często brudne, nieprzyjemnie pachnie.
2. Dziecko kradnie jedzenie, pieniądze itp.
3. Dziecko żebrze.
4. Dziecko jest głodne.
5. Dziecko nie otrzymuje potrzebnej mu opieki medycznej, szczepień, okularów itp.
6. Dziecko nie ma przyborów szkolnych, odzieży, butów i innych przedmiotów codziennego użytku.
7. Dziecko ma widoczne obrażenia ciała (siniaki, poparzenia, ugryzienia, złamania kości itp.), których pochodzenie trudno jest wyjaśnić. Obrażenia są w różnej fazie gojenia.
8. Podawane przez Dziecko wyjaśnienia dotyczące obrażeń wydają się niewiarygodne, niemożliwe, niespójne itp. Dziecko często je zmienia.
9. Pojawia się niechęć przed udziałem w lekcjach wychowania fizycznego.
10. Dziecko nadmiernie zakrywa ciało, niestosownie do sytuacji i pogody.
11. Dziecko boi się rodzica lub opiekuna, boi się przed powrotem do domu.
12. Dziecko wzdryga się, kiedy podchodzi do niego osoba dorosła.
13. Dziecko cierpi na powtarzające się dolegliwości somatyczne: bóle brzucha, głowy, mdłości itp.,
14. Dziecko jest bierne, wycofane, uległe, przestraszone, depresyjne itp. lub zachowuje się agresywnie, buntuje się, samookalecza się itp.
15. Dziecko ucieka w świat wirtualny (gry komputerowe, Internet itp.).
16. Dziecko używa środków psychoaktywnych.
17. Dziecko moczy i zanieczyszcza się bezwiednie w konkretnych sytuacjach czy też na widok określonych osób.
18. Dziecko ma otarcia naskórka, bolesność narządów płciowych i/lub odbytu.
19. W pracach artystycznych, rozmowach, zachowaniu Dziecka zaczynają dominować elementy/ motywy seksualne.
20. Dziecko jest rozbudzone seksualnie niestosownie do wieku.
21. Dziecko ucieka z domu.
22. Nastąpiła nagła i wyraźna zmiana zachowania Dziecka.
23. Dziecko mówi o przemocy, opowiada o sytuacjach, których doświadcza.

Zwróć uwagę, gdy:

1. Rodzic (opiekun) podaje nieprzekonujące lub sprzeczne informacje lub odmawia wyjaśnienia przyczyn obrażeń Dziecka,
2. Rodzic (opiekun) odmawia, nie utrzymuje kontaktów z osobami zainteresowanymi losem Dziecka,
3. Rodzic (opiekun) mówi o Dziecku w negatywny sposób, ciągle obwinia, poniża i strofuje Dziecko (np.: używając wulgaryzmów, obraźliwych określeń),
4. Rodzic (opiekun) poddaje Dziecko surowej dyscyplinie lub jest nadopiekuńczy lub zbyt pobłażliwy lub odrzuca Dziecko,
5. Rodzic (opiekun) nie interesuje się losem i problemami Dziecka,
6. Rodzic (opiekun) często nie potrafi podać miejsca, w którym aktualnie przebywa Dziecko,
7. Rodzic (opiekun) jest apatyczny, pogrążony w depresji,
8. Rodzic (opiekun) zachowuje się agresywnie,
9. Rodzic (opiekun) ma zaburzony kontakt z rzeczywistością np.: reaguje nieadekwatnie
   do sytuacji, wypowiada się niespójnie,
10. Rodzic (opiekun) nie ma świadomości lub neguje potrzeby Dziecka,
11. Rodzic (opiekun) faworyzuje jedno z rodzeństwa,
12. Rodzic (opiekun) przekracza dopuszczalne granice w kontakcie fizycznym z Dzieckiem,
13. Rodzic (opiekun) nadużywa alkoholu, narkotyków lub innych środków odurzających.

Jak rozmawiać z Dzieckiem krzywdzonym?

1. Zadbaj o sprzyjające warunki rozmowy:
   • oddzielny pokój,
   • z dala od osób postronnych,
   • brak pośpiechu.
   • zapewnienie poczucia bezpieczeństwa Dziecku.
2. Przyjmij pozycję ciała dostosowaną do pozycji Dziecka – usiądźcie razem z Dzieckiem,
   jeśli to niemożliwe, przykucnij tak, aby Twoje oczy znajdowały się na poziomie oczu Dziecka, zapytaj o to, czy odległość między Wami jest dla Dziecka komfortowa,
   czy powinieneś/powinnaś się odsunąć.
3. Używaj języka zrozumiałego dla Dziecka.
4. Okazuj Dziecku szacunek, akceptację i empatię.
5. Bądź cierpliwy – Dziecko może początkowo zaprzeczać lub nie chcieć rozmawiać.
6. Nie naciskaj na Dziecko – rozmowa o trudnościach czy doświadczeniach traumatycznych może łączyć się z lękiem.
7. Unikaj naprowadzania Dziecka na odpowiedzi, które chciałbyś usłyszeć.
8. Używaj sformułowań „Wyobrażam sobie, że np. to trudne, że nie jest łatwo mówić                        
   o wydarzeniach czy sytuacjach, trudnych czy traumatycznych”.
9. Podziękuj, za okazanie zaufania i odwagę podzielenia się trudnym doświadczeniem. Bądź świadomy oznak zaniepokojenia Dziecka o los rodziców – nie wypowiadaj przy nim negatywnych opinii o rodzicach/opiekunach prawnych.
10. Nazwij przemoc  przemocą i uświadom Dziecku, że nie jest winne tego, co zrobił dorosły.
11. Wyjaśnij Dziecku w przystępny sposób, co zamierzasz dalej robić. Pamiętaj, jak trudna jest sytuacja Dziecka ze względu na:
    • wstyd,
    • poczucie winy,
    • strach przed ponownym skrzywdzeniem,
    • tajemnicę,
    • lojalność wobec sprawcy przemocy.
12. Świadkowie – w wielu sytuacjach ze względów środowiskowych świadkowie mogą mieć kłopot z dostępem do Dziecka, a rodzice i opiekunowie, jeśli nawet stosują przemoc wobec niego, nadal pozostają najważniejszymi i często jedynymi opiekunami.
13. Ślady - rozpoznanie śladów bywa skomplikowane na skutek trudności w ustaleniu
    ich pochodzenia;
14. Niektóre zaburzenia psychiczne i choroby somatyczne mogą dawać podobne objawy, dlatego też mogą stanowić trudność w rozpoznaniu symptomów doświadczania przemocy przez Dziecko z niepełnosprawnością. Ważna jest analiza, z czego wynikają opiekuna niepokojące zachowania.
15. Problemy w komunikacji – ograniczenia w komunikacji wynikające z funkcjonowania Dziecka. Należy korzystać z indywidualnie dostosowanych alternatywnych i wspomagających metod komunikacji AAC.

Zwracając uwagę na symptomy występujące u dziecka, należy skupić się na trudnościach, jakie niesie ze sobą niepełnosprawność intelektualna. Należy zaznaczyć, że Dzieci odczuwają zmiany w samopoczuciu, często trudność sprawia im rzeczywisty odbiór sytuacji, jak i reakcji innych osób. Rozpoznanie przemocy stosowanej wobec Dziecka z niepełnosprawnością intelektualną jest zadaniem trudnym i skomplikowanym.

 

WAŻNE!

1. Dziecko, mówiąc o przemocy, nie podaje wszystkich informacji o swoich przeżyciach.
2. Dziecku towarzyszy lęk o los rodzica, opiekuna i swój własny.
3. Okoliczności ujawnienia są związane z odseparowaniem Dziecka od osoby krzywdzącej – odległość równa się poczuciu bezpieczeństwa, bliskość oznacza lęk.
4. Zniekształcenia w sposobie myślenia Dziecka – poczucie winy i odpowiedzialności
   za doznawaną przemoc.

Źródło: Katarzyna Fenik-Gaberle, Renata Kałucka, Dziecko niepełnosprawne oraz chore przewlekle              a przemoc w rodzinie. Rozpoznanie. Scenariusz szkolenia dla pracowników oświaty. Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2019 r.

Rozumienie zjawiska wykorzystywania seksualnego dzieci

Wykorzystywanie seksualne Dzieci jest formą przemocy przejawiającą się na różne sposoby
i mającą kilka istotnych cech charakterystycznych, które trzeba zrozumieć, aby zapewnić Dzieciom skuteczną ochronę i z powodzeniem zapobiegać wykorzystywaniu. Chociaż badacze proponują różne ujęcia problemu wykorzystywania, powszechnie akceptuje się definicję sformułowaną przez Światową Organizację Zdrowia (1999), która opisuje wykorzystywanie seksualne Dzieci jako: 

„Włączanie dziecka w aktywność seksualną, której nie jest ono w stanie w pełni zrozumieć
i udzielić na nią świadomej zgody lub do której nie jest dojrzałe rozwojowo i na którą nie może się zgodzić w ważny prawnie sposób, albo która jest niezgodna z normami prawnymi
lub obyczajowymi danego społeczeństwa. Z wykorzystaniem seksualnym mamy do czynienia, gdy taka aktywność wystąpi między dzieckiem a dorosłym lub innym dzieckiem, jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w relacji opieki, zależności lub władzy, a celem takiej aktywności
jest zaspokojenie potrzeb innej osoby.”

Symptomy wykorzystania seksualnego dzieci

Należy pamiętać, że początkowe konsekwencje doświadczane przez Dzieci wykorzystywane seksualnie – w sferze zarówno fizycznej, jak i psychicznej – są równocześnie oznakami tej formy krzywdzenia, dlatego konieczna jest szczegółowa znajomość objawów wykorzystania seksualnego dzieci i wzmożona czujność, gdy się one pojawią. 

Oznaki wykorzystywania seksualnego Dzieci są bardzo zróżnicowane z czego wynika,
że nie można mówić o zespole Dziecka wykorzystywanego czy zbiorze objawów świadczących
o wykorzystywaniu. Nie ma objawów, które pozwoliłyby jednoznacznie i z całkowitą pewnością rozpoznać przypadek wykorzystywania seksualnego Dziecka. Objawy w dużej mierze zależą
od Dziecka.  U niektórych Dzieci pewne symptomy występują od samego początku, podczas
gdy u innych mogą się one pojawić na późniejszym etapie życia, nawet długo po ustaniu wykorzystania. Z tego powodu pracownicy powinni pamiętać, że brak objawów nie oznacza, iż Dziecko nie padło ofiarą wykorzystywania. 

Należy jednak zwrócić uwagę (między innymi) na powtarzające się infekcje dróg moczowych, trudności w chodzeniu lub siedzeniu, poplamione lub podarte ubranie (bez wiarygodnego wyjaśnienia), skarżenie się Dziecka na ból, stan zapalny lub swędzenie okolic intymnych, ból przy oddawaniu moczu i urazy zewnętrznych narządów płciowych lub okolic odbytu.

Objawy wykorzystywania seksualnego Dzieci występujące w sferze emocji i zachowania:

Lp.	Typ konsekwencji	Objawy
1.	problemy emocjonalne	lęki i fobie, nieufność, depresja, wysoki poziom niepokoju, niska samoocena, poczucie winy, wstyd, stygmatyzacja, objawy stresu pourazowego, koszmary senne, nawracające sny, nadmierna czujność, nasilona reakcja lękowa, problem z akceptacją własnego ciała zachowania, autodestrukcyjne,  myśli lub próby samobójcze
2.	problemy poznawcze	problemy z koncentracją uwagi, słabe wyniki w nauce
3.	problemy w relacjach	niewielu przyjaciół, mniej czasu na zabawę z rówieśnikami, izolacja,  deficyt umiejętności społecznych
4.	problemy funkcjonalne	problem ze snem, zmiana nawyków związanych z jedzeniem, utrata kontroli nad zwieraczami: mimowolne moczenie się                   i zanieczyszczanie się kałem,  dolegliwości somatyczne: bóle głowy lub brzucha, nadpobudliwość

 

Zapobieganie wykorzystaniu seksualnemu i niegodziwemu traktowaniu Dzieci w celach seksualnych:

Szkoła podejmuje niezbędne ustawicznie, wychowawcze i opiekuńcze środki zapobieżenia wszelkim formom wykorzystania seksualnego i niegodziwego traktowania Dzieci w celach seksualnych oraz w celu ochrony Dzieci. Profilaktyka dotycząca zapobiegania wykorzystywaniu seksualnym wdrażana jest od najmłodszych grup, poprzez wyposażenie Dzieci w wiedzę pozwalającą
na rozpoznawanie sytuacji niegodziwych. Realizacja programów profilaktycznych dostosowana
jest do wieku i rozwoju Dzieci uczęszczających do Szkoły.

 

Działania pracownika w związku z podejrzeniem wykorzystywania seksualnego Dziecka:

1. Zapewnij Dziecko, że mu wierzysz - Dziecko musi wiedzieć, że może liczyć na dorosłego, który mu wierzy i który udzieli mu pomocy. Osoba dorosła nie powinna osądzać tego,  co mówi Dziecko ani oceniać jego wypowiedzi. 
2. Zachowaj spokój - Jeśli Twój wyraz twarzy lub zachowanie zdradzą, że jesteś wstrząśnięty, rozgniewany, pełen odrazy czy wytrącony z równowagi, to Dziecko może nie powiedzieć ci wszystkiego na temat wykorzystywania, a nawet odwołać to, co powiedziało wcześniej. 
3. Zadbaj o spokojne miejsce, w którym będziesz mógł porozmawiać z Dzieckiem
   na osobności - Zadbaj o to, by rozmowa z Dzieckiem odbyła się na osobności. Wyjaśnij mu,
   że musisz powiedzieć o tym, co od niego usłyszałeś, osobom, które pomogą mu poradzić sobie z sytuacją. W każdym wypadku poinformuj Dziecko, że konieczne jest poinformowanie o wykorzystaniu osób, które zapewnią mu bezpieczeństwo.
4. Nie składaj obietnic, których nie możesz dotrzymać - Jeśli złożysz Dziecku obietnicę, której nie będziesz mógł dotrzymać, Dziecko uzna, że jesteś kolejnym dorosłym, któremu nie można ufać. Chociaż nauczyciel nie ma kompetencji i możliwości, by ochronić Dziecko
   przed krzywdzeniem, może być osobą, która udzieli mu wsparcia, wywierając długotrwały korzystny wpływ na jego życie.
5. Nie osądzaj sprawcy ani tego, co zrobił - Jeśli zaczniesz krytykować sprawcę, Dziecko może się za nim wstawić i zacząć bronić człowieka, którego w wielu wypadkach kocha. Kiedy Dziecko zaczyna bronić sprawcy, często odwołuje to, co wcześniej powiedziało i nie mówi nikomu, jeśli sytuacja wykorzystywania się powtarza. 
6. Natychmiast powiadom dyrektora - Zgłoszenie podejrzenie wykorzystania seksualnego Dziecka to Twój prawny obowiązek. 
7. Zachowaj dyskrecję - Zapewnij Dziecko, że, zajmując się jego sprawą, zachowasz dyskrecję     i że o jego sytuacji dowiedzą się tylko osoby, które mogą mu pomóc, a nie wszyscy w Szkole (nauczyciele lub inne Dzieci). Dlatego bardzo ważna jest wiedza na temat tego, kogo i w jaki sposób należy powiadomić o sytuacji Dziecka.
8. Powiedz Dziecku, co się będzie działo - Przekaż Dziecku jak najwięcej informacji na temat tego, co się wydarzy po ujawnieniu wykorzystywania. Być może nie będziesz umiał odpowiedzieć na wszystkie pytania. Bądź szczery. Jeśli nie znasz odpowiedzi na zadane pytanie, powiedz o tym Dziecku.
9. Nie prowadź dochodzenia - Zostaw to specjalistom. Kiedy zgromadzisz informacje wystarczające do złożenia zawiadomienia o podejrzeniu wykorzystania seksualnego Dziecka, nie zadawaj Dziecku dalszych pytań. Zadawanie pytań może stwarzać problemy                                  w późniejszym procesie dochodzenia policyjnego lub prokuratorskiego.  
10. Zapewnij sobie wsparcie - Informacje ujawnione przez Dziecko mogą wywołać u ciebie trudne emocje. Ważne, abyś nie musiał(a) radzić sobie z nimi sam(a). Pomocna może być rozmowa
    z psychologiem lub pedagogiem albo ze specjalistą z organizacji działającej w tym obszarze. 

 

Jeśli Dziecko nie ujawniło wykorzystywania seksualnego wprost, ale jego wypowiedzi lub zachowania budzą niepokój, że przeżywa trudności lub problemy, nauczyciele powinni się starać:

1. Zapewnić Dzieciom przestrzeń do rozmowy o tym, że Dzieci i dorośli mają problemy
   oraz że warto wtedy zwracać się o pomoc. 
2. Stworzyć okazję do indywidualnej rozmowy o sprawach, które mogą martwić Dziecko.
3. Zamiast narzucać Dziecku rozmowę, należy budować z nim relację i dawać mu przestrzeń,
   tak, by wiedziało, że kiedy tylko będzie tego potrzebować, może powiedzieć o swoich problemach i poprosić o pomoc.
4. Uważnie obserwuj zmiany w funkcjonowaniu Dziecka. Ważne, aby dyskretnie przyglądać się Dziecku i obserwować potencjalne sygnały zagrożenia. Zalecana jest również komunikacja                   z innymi instytucjami mającymi kontakt z Dzieckiem w celu wymiany informacji. 

 

W przypadku podejrzenia, że Dziecko jest wykorzystywane seksualnie, pracownik posiadający taką informację zobowiązany jest powiadomić dyrektora, który powiadamia policję, prokuraturę.

 

 

 

1. W przypadku uzyskania przez pracownika Szkoły informacji, że Dziecko jest krzywdzone
   lub zaniedbane, pracownik ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji do dyrektora Szkoły, wychowawcy oraz psychologa.
2. Wychowawca we współpracy z psychologiem wzywa opiekunów Dziecka i informuje
   ich o podejrzeniach.
3. Wychowawca we współpracy z psychologiem powinien sporządzić opis sytuacji szkolnej
   i rodzinnej Dziecka na podstawie rozmów z Dzieckiem, nauczycielami, wychowawcą
   i rodzicami oraz plan pomocy Dziecku.
4. Plan pomocy Dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące:
   • podjęcia przez Szkołę działań w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa,
     w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej instytucji;
   • jeśli istnieje zagrożenie, że Dziecko doświadcza przemocy, rozpocząć procedurę ,,Niebieskiej Karty”;
   • wsparcia, jakie Szkoła zaoferuje Dziecku;
   • skierowania Dziecka do specjalistycznej placówki pomocy dziecku (jeśli istnieje taka potrzeba).

 

W przypadkach skomplikowanych, kiedy wymaga tego sytuacja, dyrektor powołuje Zespół interwencyjny, w skład którego wchodzą: wychowawca klasy, do której uczęszcza Dziecko, psycholog oraz nauczyciel monitorujący ochronę praw ucznia.

 

1. Koordynatorem Zespołu interwencyjnego jest psycholog.
2. Zespół interwencyjny sporządza plan pomocy Dziecku, spełniający wymogi określone wyżej na podstawie uzyskanych przez członków zespołu informacji.
3. Plan pomocy Dziecku jest przedstawiany przez koordynatora lub dyrektora Szkoły rodzicom (opiekunom) z zaleceniem współpracy przy jego realizacji.
4. Koordynator lub dyrektor Szkoły informuje rodziców (opiekunów) o obowiązku zgłoszenia przez szkołę  podejrzenia krzywdzenia Dziecka do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja lub sąd).
5. Po poinformowaniu rodziców/opiekunów prawnych przez koordynatora lub dyrektora Szkoły – zgodnie z punktem poprzedzającym – dyrektor Szkoły składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu.
6. Z przebiegu interwencji sporządza się kartę interwencji (załącznik nr 1). Kartę załącza się
   do akt osobowych Dziecka. Wszyscy pracownicy szkoły i inne osoby, które w związku                          z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu Dziecka
   lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji
   w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.

 

 

 

1. Pracownik podejrzewający krzywdzenie Dziecka przez osobę ze środowiska rodzinnego zgłasza problem do psychologa szkolnego lub dyrektora Szkoły.
2. Dziecko zostało skrzywdzone: - nastąpiła przemoc fizyczna, psychiczna lub Dziecko było świadkiem przemocy w rodzinie - zostało zagrożone dobro dziecka - nastąpiło podejrzenie popełnienia przestępstwa wobec Dziecka.
3. Dyrektor szkoły powołuje Zespół interwencyjny, który zapoznaje się z okolicznościami zdarzenia. Zespół:
   • prowadzi rozmowę wyjaśniającą z Dzieckiem podejrzanym o doświadczanie krzywdy,
   • prowadzi rozmowę z rodzicem - opiekunem (w przypadku przemocy w rodzinie  - z rodzicem/opiekunem niekrzywdzącym),
   • przedstawia formy i okoliczności krzywdzenia,
   • informuje o zachowaniach lub wypowiedziach Dziecka wskazujących na doświadczenie krzywdzenia,
   • omawia rolę rodzica (opiekuna) w podejmowaniu interwencji (wspieranie Dziecka) - proponuje wsparcie,
   • informuje o ustawowym obowiązku podjęcia interwencji prawnej - informuje  o placówkach świadczących pomoc.
4. Należy ustalić z rodzicem/opiekunem prawnym oddziaływania zmierzające do poprawy sytuacji. Przekazać zalecenia (w formie pisemnej) zawierające działania eliminujące nieodpowiednie zachowania oraz konsekwencje.
5. Gdy zaplanowane działania nie przyniosą efektu, należy uruchomić procedurę „Niebieskiej Karty”.
6. Jeśli będą nieprzestrzegane ustalenia lub niewłaściwe wykonywanie władzy rodzicielskiej, należy złożyć (równolegle lub niezależnie) wniosek do sądu rodzinnego o wgląd w sytuację Dziecka /rodziny.
7. Dyrektor Szkoły może również złożyć zawiadomienie na policję lub do prokuratury.
8. Wszystkie czynności dokumentowane są protokołem, który składa się z wyjaśnień uczestników postępowania.

 

 

1. Osoba podejrzewająca krzywdzenie Dziecka przez pracownika w Szkole zgłasza problem dyrektorowi Szkoły.
2. Dyrektor Szkoły zapoznaje się z okolicznościami zdarzenia, prowadzi rozmowę wyjaśniającą                 z pracownikiem Szkoły podejrzanym o krzywdzenie, Dzieckiem (w obecności psychologa szkolnego) oraz jego rodzicami/opiekunami prawnymi.
3. Odsuwa pracownika od bezpośredniej pracy z Dziećmi do czasu wyjaśnienia zdarzenia.
4. Wszystkie czynności dokumentowane są protokołem, który składa się z wyjaśnień uczestników postępowania.
5. W przypadku, gdy doszło do naruszenia praw lub dobra Dziecka, dyrektor ma 14 dni kalendarzowych na zawiadomienie o zdarzeniu rzecznika dyscyplinarnego. Termin ten liczy się od dnia powzięcia informacji o zdarzeniu.
6. Zawiadomienie rzecznika dyscyplinarnego nie musi być pisemne, dozwolona jest także forma telefoniczna czy też elektroniczna. W treści takiego zawiadomienia warto szczegółowo opisać zdarzenie, na podstawie którego dyrektor wysnuł podejrzenie popełnienia przez nauczyciela przewinienia dyscyplinarnego.

 

 

 

1. Osoba podejrzewająca krzywdzenie Dziecka w szkole przez rówieśników lub krzywdzone Dziecko zgłasza problem do wychowawcy klasy/ psychologa szkolnego.
2. Wychowawca wraz z psychologiem powinien przeprowadzić rozmowę z osobą poszkodowaną oraz z Dzieckiem/Dziećmi oskarżonymi o krzywdzenie swojego kolegi bądź koleżanki.
3. Po przeprowadzeniu takich rozmów wychowawca wraz z psychologiem powinien opracować plan pomocowy Dziecku – ofierze i Dziecku – sprawcy.
4. W przypadku bardziej skomplikowanym psycholog szkolny powinien zgłosić problem do dyrektora Szkoły.
5. Dyrektor powołuje Zespół interwencyjny, w skład którego wchodzi: wychowawca, psycholog, nauczyciel monitorujący ochronę praw ucznia oraz inni nauczyciele lub pracownicy szkoły, którzy znają problem i mogą przyczynić się do jego rozwiązania.

Postępowanie nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego:

1. Udzielenie pierwszej pomocy (przedmedycznej) bądź zapewnienie jej udzielenia poprzez wezwanie pielęgniarki szkolnej lub karetki pogotowia ratunkowego, w przypadku kiedy ofiara doznała obrażeń.
2. Niezwłoczne poinformowanie dyrektora Szkoły, który w razie potrzeby powiadamia policję.
3. Powiadomienie rodziców/opiekunów prawnych ucznia o zdarzeniu i konieczności odebrania Dziecka ze Szkoły.
4. Niezwłoczne wezwanie policji w przypadku, kiedy istnieje konieczność profesjonalnego zabezpieczenia dowodów przestępstwa, ustalenie okoliczności  i ewentualnych świadków zdarzenia.

Rozwiązania organizacyjne w obszarze zjawiska cyberprzemocy podjęte w Szkole:

1. Wprowadzenie działań profilaktycznych uświadamiających całej społeczności szkolnej (uczniom, nauczycielom i innym pracownikom szkoły) zasady korzystania i zagrożenia płynące z użytkowania różnych technologii komunikacyjnych.
2. Opracowanie procedur reagowania w szkole na zjawisko cyberprzemocy.
3. Podejmowanie interwencji w każdym przypadku ujawnienia lub podejrzenia cyberprzemocy.

Cel działań profilaktycznych szkoły w zakresie przeciwdziałania cyberprzemocy:

ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie zachowań agresywno – przemocowych, realizowanych przy użyciu technologii komunikacyjnych w Szkole i poza nią, a także zapobieganie powstawaniu tego rodzaju problemów.

Podjęte działania profilaktyczne:

1. Stworzenie środowiska szkolnego, które charakteryzuje się ciepłem, życzliwym nastawieniem i zainteresowaniem ze strony dorosłych; integracja uczniów i tworzenie związków opartych
   na przyjaźni, budowanie dobrych relacji nauczyciel-uczeń.
2. Wytwarzanie pozytywnych więzi i kreowanie przyjaznego, wspierającego środowiska szkolnego, co znacząco osłabi ryzyko przejawiania zachowań agresywnych przez uczniów.
3. Wyraźne wytyczenie granic akceptowanych zachowań – funkcjonowanie czytelnego systemu norm współżycia społecznego i jasny system konsekwencji w przypadku złamania zasad.
4. Dostarczenie uczniom wiedzy i umiejętności posługiwania się technologią komunikacyjną.
5. Uświadomienie całej społeczności szkolnej zagrożeń płynących z użytkowania Internetu i telefonii komórkowej i ich konsekwencji. 
6. Uczenie zasad odpowiedzialnego i bezpiecznego korzystania z tych technologii.
7. Przygotowanie i stosowanie procedury interwencji w przypadku cyberprzemocy uwzględniającej potrzeby i realia Szkoły.

Opracowana poniżej procedura zawiera zasady postępowania pracowników Szkoły w sytuacji ujawnienia cyberprzemocy. Jest podpowiedzią jak i kiedy nauczyciele (dyrektor Szkoły) powinni reagować wobec ofiar, sprawców i świadków oraz w jaki sposób współpracować
z rodzicami/opiekunami prawnymi tych uczniów.

Ujawnienie przypadku cyberprzemocy

• Osobą zgłaszającą fakt prześladowania może być poszkodowany uczeń, jego rodzice/opiekunowie prawni lub inni uczniowie – świadkowie zdarzenia, nauczyciele.
• Dopuszczalne jest również anonimowe zawiadomienie o aktach cyberprzemocy na terenie szkoły.

Ustalenie okoliczności zdarzenia

• Wszystkie przypadki przemocy muszą być należycie zbadane, zarejestrowane   i udokumentowane.
• Jeśli wiedzę o zajściu posiada nauczyciel niebędący wychowawcą, przekazuje informację wychowawcy klasy, który informuje o fakcie psychologa szkolnego i dyrektora.
• Psycholog szkolny i dyrektor wspólnie z wychowawcą dokonują analizy zdarzenia i planują dalsze postępowanie.
• Szkoła ustala okoliczności zdarzenia i ewentualnych świadków.

Zabezpieczenie dowodów

• Wszelkie dowody cyberprzemocy mają zostać zabezpieczone i zarejestrowane. Należy zanotować datę i czas otrzymania materiału, treść wiadomości oraz jeśli to możliwe, dane nadawcy (nazwa użytkownika, adres e-mail, numer telefonu komórkowego itp.) lub adres strony www, na której pojawiły się szkodliwe treści czy profil.
• Z zabezpieczonymi dowodami mają zapoznać się wszystkie zaangażowane w sprawcę osoby  tj. dyrektor i psycholog szkolny, rodzice/opiekunowie prawni, a w sytuacji, gdy doszło do złamania prawa - policja.

Identyfikacja sprawcy

• Znalezienie miejsca pochodzenia materiału nie zawsze oznacza odnalezienie osoby, która
  jest za zdarzenie odpowiedzialna, jednak ofiary cyberprzemocy często potrafią wskazać sprawcę bądź przynajmniej mają przypuszczenie, kto może nim być.

W  identyfikacji sprawcy może pomóc:

• Świadkowie – inni uczniowie odwiedzający ,,obraźliwe” strony mogą posiadać informacje na temat ich autora, mogą też zidentyfikować numer telefonu komórkowego sprawcy, jeśli nie jest                         on zastrzeżony.
• Kontakt z dostawcą usługi internetowej – może on nie tylko zablokować konto agresora lub usunąć szkodliwe treści, ale także podać dane sprawcy cyberprzemocy. Dane takie nie mogą być jednak udostępniane osobom prywatnym. Aby je pozyskać, konieczny jest kontakt z policją.
• Kontakt z operatorem sieci komórkowej w przypadku, gdy numer telefonu sprawcy jest zastrzeżony – może on podjąć kroki w kierunku ustalenia sprawcy, jeśli otrzyma dane  o dacie i godzinie rozmowy. Również w tym przypadku operator może udostępnić te dane tylko policji. Gdy ustalenie sprawcy nie jest możliwe, należy skontaktować się z dostawcą usługi w celu usunięcia z sieci kompromitujących lub krzywdzących materiałów.
• W przypadku, gdy zostało złamane prawo, a tożsamości sprawcy nie udało się ustalić, należy bezwzględnie skontaktować się z policją.

Działania wobec sprawcy cyberprzemocy

Gdy sprawca cyberprzemocy jest znany i jest on uczniem Szkoły, psycholog szkolny powinien podjąć dalsze działania:

• Rozmowa z uczniem - sprawcą przemocy o jego zachowaniu: celem rozmowy powinno być ustalenie okoliczności zajścia, wspólne zastanowienie się nad jego przyczynami i poszukanie rozwiązania sytuacji konfliktowej;
• Sprawca powinien otrzymać jasny i zdecydowany komunikat o tym, że szkoła nie akceptuje żadnych form przemocy;
• Należy omówić z uczniem skutki jego postępowania i poinformować o konsekwencjach, które zostaną wobec niego zastosowane;
• Sprawca powinien zostać zobowiązany do zaprzestania swojego działania i usunięcia z sieci szkodliwych materiałów;
• Ważnym elementem rozmowy jest też określenie sposobów zadośćuczynienia wobec ofiary cyberprzemocy;
• Jeśli w zdarzeniu brała udział większa grupa uczniów, należy rozmawiać z każdym z nich z osobna, zaczynając od lidera grupy;
• Nie należy konfrontować sprawcy i ofiary cyberprzemocy.

Powiadomienie rodziców/opiekunów prawnych  sprawcy i omówienie z nimi zachowania dziecka

• Rodzice/opiekunowie prawni sprawcy powinni zostać poinformowani o przebiegu zdarzenia
  i zapoznani z materiałem dowodowym, a także z decyzją w sprawie dalszego postępowania
  i podjętych przez Szkołę środkach dyscyplinarnych wobec ich Dziecka.
• W miarę możliwości należy starać się pozyskać rodziców/opiekunów prawnych do współpracy
  i ustalić jej zasady.
• Należy wspólnie z rodzicami/opiekunami prawnymi opracować kontrakt dla Dziecka, określający zobowiązania ucznia i rodziców/opiekunów prawnych.

Objęcie sprawcy opieką psychologiczno-pedagogiczną

• Praca ze sprawcą ma zmierzać w kierunku pomocy uczniowi w zrozumieniu konsekwencji swojego zachowania, w zmianie postawy i postępowania ucznia, w tym sposobu korzystania z nowych technologii.
• Pomoc może być udzielona na terenie Szkoły bądź w uzasadnionym przypadku można zaproponować uczniowi (za zgodą rodziców/opiekunów prawnych) skierowanie
  do specjalistycznej placówki.

Zastosowanie środków dyscyplinarnych wobec sprawcy cyberprzemocy

• Celem sankcji wobec sprawcy jest zatrzymanie przemocy i zapewnienie poczucia bezpieczeństwa poszkodowanemu uczniowi, wzbudzenie refleksji na temat swojego zachowania, zrozumienie krzywdy, jaką spowodował i powstrzymanie przed podobnym zachowaniem w przyszłości; pokazanie społeczności szkolnej, że cyberprzemoc nie będzie tolerowana i że Szkoła jest w stanie efektywnie zareagować w tego rodzaju sytuacji.
• Podejmując decyzję o rodzaju kary, należy wziąć pod uwagę:

• rozmiar i rangę szkody;
• czas trwania prześladowania;
• świadomość popełnionego czynu;
• motywację sprawcy;
• rodzaj rozpowszechnianego materiału.                                                                    

Działania wobec ofiary cyberprzemocy

• Ofiara cyberprzemocy otrzymuje w szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczną udzielaną
  przez psychologa szkolnego.
• W strategii działań pomocowych uczeń - ofiara powinien otrzymać wsparcie psychiczne
  oraz poradę, jak ma się zachować, aby zapewnić sobie poczucie bezpieczeństwa i nie doprowadzić do eskalacji prześladowania.
  • Podczas rozmowy z uczniem – ofiarą cyberprzemocy należy zapewnić go, że dobrze zrobił mówiąc pracownikowi o tym, co go spotkało. Psycholog szkolny powinien zapewnić ucznia o tym, że w Szkole nie jest tolerowana żadna forma przemocy oraz że zostanie uruchomiona procedura interwencyjna.
  • Psycholog podczas rozmowy z uczniem powinien poradzić, aby:
    • Nie utrzymywał kontaktu ze sprawcą, nie odpowiadał na maile, telefony itp.
    • Nie kasował dowodów: e-maili, SMS-ów, MMS-ów, zdjęć, filmów i przedstawił
      je Tobie lub innej osobie dorosłej.
    • Zastanowił się nad zmianą swoich danych kontaktowych w komunikatorach, zmianą adresu e-mail, numeru telefonu komórkowego itp.
    • Jeśli korzysta z komunikatora, to ustawił go tak, żeby nikt spoza listy kontaktów
      nie mógł się z nim połączyć.
• Rodzice/opiekunowie prawni Dziecka będącego ofiarą cyberprzemocy zostają poinformowani o problemie, podjętych działaniach szkoły i - w miarę potrzeb - otrzymują wsparcie i pomoc specjalistów.
• Po zakończeniu interwencji rodzice/opiekunowie prawni oraz wychowawca monitorują sytuację ucznia, czy nie są wobec niego podejmowane dalsze działania przemocowe
  bądź odwetowe ze strony sprawcy.
• Osoba, której uczeń zaufał, informując o cyberprzemocy, ma obowiązek postępować tak,
  by swoim zachowaniem i działaniem nie narazić na krzywdę świadka zgłaszającego problem.
• Osoby uczestniczące w wyjaśnieniach zdarzenia (wychowawca, psycholog, dyrektor) zobowiązane są do sporządzenia notatki służbowej z rozmów ze sprawcą, poszkodowanym,
  ich rodzicami/opiekunami prawnymi oraz świadkami zdarzenia (wzór notatki stanowi Załącznik nr 4 do niniejszych standardów).
• Jeśli zostały zabezpieczone dowody cyberprzemocy, należy je również włączyć
  do dokumentacji pedagogicznej (wydruki, opis, itp.) – sposób zabezpieczenia dowodów należy przeprowadzić zgodnie z zapisami Rozdziału XIV akapit „Zabezpieczenie dowodów”.
• Jeśli rodzice/opiekunowie prawni sprawcy cyberprzemocy odmawiają współpracy
  lub nie stawiają się do Szkoły,  a uczeń nie zaniechał dotychczasowego postępowania, dyrektor Szkoły powinien pisemnie powiadomić o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny, szczególnie jeśli
  do szkoły napływają informacje o innych problemach wychowawczych Dziecka.
• W sytuacji, gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki wychowawcze,
  a ich zastosowanie nie przynosi pożądanych rezultatów, dyrektor powinien zwrócić się do sądu rodzinnego z zawiadomieniem o podjęcie odpowiednich środków.  
• W przypadku szczególnie drastycznych aktów agresji z naruszeniem prawa, dyrektor Szkoły zobowiązany jest zgłosić te fakty policji.

Współpraca z policją

W ramach ogólnej współpracy Szkoły z policją mogą być organizowane:

• spotkania z zaproszonymi specjalistami dotyczące zagrożeń cyberprzemocą w środowisku lokalnym,
• spotkania młodzieży szkolnej z udziałem policjantów m.in. na temat odpowiedzialności
  za popełniane czyny karalne, na temat zasad bezpieczeństwa oraz sposobów unikania zagrożeń związanych z cyberprzemocą,
• wspólny udział (Szkoły i policji) w lokalnych programach profilaktycznych, związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom oraz zapobieganiem przemocy/cyberprzemocy i przestępczością nieletnich.

Procedura „Niebieskie Karty” jest procedurą interwencji obejmującą działania wielu służb, mającą na celu zatrzymanie przemocy domowej oraz zapewnienie bezpieczeństwa osobie podejrzanej, że jest dotknięta przemocą domową. Członkowie Zespołu interwencyjnego, współpracując ze sobą, opracowują plan pomocy dostosowany do potrzeb rodziny, udzielając jej wszechstronnego i kompleksowego wsparcia w jego realizacji.

Podmiotami zobowiązanymi do działania w ramach procedury „Niebieskie Karty”
są przedstawiciele:

1. jednostek pomocy społecznej,
2. Gminnych Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
3. policji,
4. oświaty,
5. ochrony zdrowia.

Wymienione podmioty są uprawnione i zarazem zobowiązane do prowadzenia procedury „Niebieskiej Karty” w każdym przypadku uzasadnionego podejrzenia zaistnienia przemocy w rodzinie. Procedura „Niebieskie Karty” nakłada na Szkołę określone zadania w przypadku uzasadnionego podejrzenia o stosowanie wobec Dziecka przemocy domowej.

Procedurę ,,Niebieskiej Karty” należy wszcząć na podstawie samego uzasadnionego podejrzenia zaistnienia przemocy w rodzinie chociażby niepopartego żadnymi dowodami (art. 9d ust. 4 ustawy),
ale już dalsze prowadzenie procedury wymaga uzasadnionego podejrzenia stosowania przemocy wobec członków rodziny (art. 9d ust. 2 ustawy).

Pracownik, który zauważy niepokojące symptomy lub będący świadkiem krzywdzenia
ma obowiązek reagować. W takim przypadku pracownik zobowiązany jest poinformować dyrekcję, wychowawcę ucznia oraz psychologa o zaistniałej sytuacji.

Procedura ,,Niebieskiej Karty”:

1. Wszczęcie procedury następuje z chwilą wypełnienia formularza "Niebieska Karta - A"
   w przypadku uzasadnionego podejrzenia stosowania przemocy domowej lub zgłoszenia dokonanego przez świadka przemocy domowej. Formularz „Niebieska Karta – A”    wypełnia się w obecności osoby, co do którego istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą.
2. Osobą wszczynającą procedurę ,,Niebieskiej Karty” może być dyrektor, wychowawca, psycholog lub inny pracownik szkoły, który podejrzewa lub pozyskał informację o stosowaniu przemocy wobec Dziecka.
3. Dyrektor powołuje Zespół interwencyjny, w skład którego wchodzi wychowawca Dziecka, psycholog, osoba wszczynająca procedurę i osoba monitorująca ochronę praw Dziecka.
4. Osoba wszczynająca procedurę podejmuje działania interwencyjne mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobie doznającej przemocy domowej. Działania te polegają w szczególności na:

• zapobieżeniu zagrożenia dla życia lub zdrowia osoby doznającej przemocy domowej,
• udzieleniu osobie doznającej przemocy domowej pierwszej pomocy przedmedycznej
  lub zapewnieniu pomocy medycznej,
• zaspokojeniu podstawowych potrzeb, w tym udzieleniu wsparcia i poradnictwa,
  w szczególności od przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, specjalistycznych ośrodków wsparcia dla osób doznających przemocy domowej, organizacji pozarządowych i stowarzyszeń działających na rzecz osób doznających przemocy domowej.

1. W formularzu "Niebieska Karta - A" wskazuje się wszystkie osoby doznające przemocy domowej i wszystkie osoby stosujące przemoc domową.
2. W przypadku podejrzenia stosowania przemocy w rodzinie wobec niepełnoletniego Dziecka, czynności podejmowane i realizowane w ramach procedury, przeprowadza się w obecności rodzica, opiekuna prawnego lub faktycznego. Jeżeli osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie wobec Dziecka są rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni, działania
   z udziałem Dziecka przeprowadza się w obecności pełnoletniej osoby najbliższej.
3. Działania z udziałem Dziecka, co do którego istnieje podejrzenie, że jest dotknięty przemocą
   w rodzinie, powinny być prowadzone w obecności psychologa szkolnego. Po wypełnieniu formularza „Niebieska Karta – A” osobie, co do którego istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, przekazuje się formularz „Niebieska Karta – B”.
4. W przypadku, gdy przemoc w rodzinie dotyczy niepełnoletniego Dziecka, formularz „Niebieska Karta – B” przekazuje się rodzicowi, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu albo osobie, która zgłosiła podejrzenie stosowania przemocy w rodzinie (formularza „Niebieska Karta – B”
   nie przekazuje się osobie, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie).
5. Wypełniony formularz „Niebieska Karta –A” Szkoła przekazuje przewodniczącemu Zespołu interdyscyplinarnego do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie w Gminie, w terminie
   nie później niż 7 dni od wszczęcia procedury. Kopia wypełnionego formularza "Niebieska Karta - A" pozostaje w szkole.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1249 ze zm.);
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury "Niebieskie Karty" oraz wzorów formularzy "Niebieska Karta".

1. Telefon Zaufania - 19 288 (linia dostępna od poniedziałku do piątku w godz. 20:00 - 08:00;          w soboty, niedziele i święta - całodobowo);
2. Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” – tel. 800 120 002 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu) oraz e-mail: niebieskalinia@niebieskalinia.info;
3. Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” Instytutu Psychologii Zdrowia – tel. (22) 668 70 00 oraz 116 123 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu);
4. Fundacja Feminoteka - telefon przeciwprzemocowy dla kobiet doświadczających przemocy (w tym kobiet transseksualnych) – tel. 888 88 33 88 (telefon czynny od poniedziałku do piątku w godz. 11 – 19);
5. Centrum Praw Kobiet – tel. 800 107 777 (telefon interwencyjny czynny całą dobę;  po połączeniu należy wybrać 1 i potem 3);
6. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – telefon zaufania dla Dzieci i Młodzieży – tel. 116 111 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu) oraz telefon dla rodziców i nauczycieli, którzy potrzebują wsparcia i informacji w zakresie przeciwdziałania i pomocy psychologicznej Dzieciom przeżywającym kłopoty i trudności takie jak: agresja i przemoc  szkole – tel. 800 100 100 (linia czynna od poniedziałku do piątku, w godz. 12 – 15);
7. Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka – tel. 800 12 12 12 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu);
8. Anonimowa Policyjna Linia Specjalna „Zatrzymaj Przemoc” – tel. 800 120 148 – (bezpłatna linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu);
9. Linia wsparcia psychologicznego Polskiego Czerwonego Krzyża – tel. (22) 230 22 07 (linia dostępna od poniedziałku do piątku w godz. 16 – 20);
10. Bezpłatna aplikacja mobilna „Twój parasol” – https://twojparasol.com/.

Pracownicy pedagogiczni i niepedagogiczni zobowiązani są do przestrzegania Standardów Ochrony Małoletnich obowiązujące w Zespole Szkół Specjalnych w Biłgoraju.

Nauczyciel monitorujący ochronę praw ucznia zobligowany jest do monitorowania realizacji Standardów:

1. reagowanie na sygnały naruszenia niniejszych Standardów,
2. prowadzenie rejestru zgłoszeń,
3. proponowanie zmian z niniejszych Standardach.

Nauczyciel monitorujący zobowiązany jest przeprowadzać raz w roku ankietę monitorującą poziom realizacji wewnętrznych procedur ochrony Dzieci przez krzywdzeniem. Pracownicy Szkoły mogą proponować zmiany w procedurach oraz wskazywać naruszenia procedur. Nauczyciel dokonuje opracowania wypełnionych przez pracowników Szkoły ankiet. Sporządza na tej podstawie raport  z monitoringu, który następnie przekazuje dyrektorowi Szkoły.  Dyrektor Zespołu Szkół Specjalnych w Biłgoraju, w razie potrzeby wprowadza do Standardów niezbędne zmiany i ogłasza pracownikom Szkoły nowe brzmienie. Podczas zebrań Rady Pedagogicznej dyrektor Szkoły przypomina pracownikom o obowiązujących w Szkole procedurach oraz zasadach.

 

1. Imię i nazwisko ucznia
2. Przyczyny interwencji (forma krzywdzenia)
3. Osoba zawiadamiająca o podejrzeniu krzywdzenia
4.Opis działań podjętych przez Zespół	Data	Działanie
5. Spotkanie z opiekunami Dziecka	Data	Opis spotkania
6. Forma podjętej interwencji (zakreślić właściwe)	Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, Wniosek o wgląd w sytuację Dziecka/rodziny, Inny rodzaj interwencji. Jaki? :
7. Dane dotyczące interwencji (nazwa organu, do którego zgłoszono interwencję) i data interwencji
8. Wyniki interwencji: działania organów wymiaru sprawiedliwości, jeśli jednostka uzyskała informację                                  o wynikach/działaniach jednostki/działania rodziców/opiekunów prawnych	Data	Działanie

 

 

Imię i nazwisko ucznia, klasa	Data                     i miejsce interwencji	Rodzaj krzywdzenia, osoba krzywdząca lub podejrzana o krzywdzenie	Zastosowane procedury               i formy pomocy	Powiadomione osoby, instytucje	Uwagi	Podpis dyrektora

 

 

	Tak	Nie
Czy znasz standardy ochrony Dzieci przed krzywdzeniem obowiązujące       w placówce, w której pracujesz?
Czy znasz treść dokumentu Polityka Ochrony Dzieci przed krzywdzeniem?
Czy potrafisz rozpoznawać symptomy krzywdzenia Dzieci?
Czy wiesz, jak reagować n a symptomy krzywdzenia Dzieci?
Czy zdarzyło Ci się zaobserwować naruszenie zasad zawartych                        w wewnętrznych procedurach ochrony Dzieci przed krzywdzeniem przez innego pracownika?
Jeśli tak – jakie zasady zostały naruszone? (odpowiedź opisowa)
Czy podjąłeś/aś jakieś działania: jeśli tak – jakie, jeśli nie – dlaczego? (odpowiedź opisowa)
Czy masz jakieś uwagi/ poprawki/ sugestie dotyczące Polityki ochrony Dzieci przed krzywdzeniem? (odpowiedź opisowa)

 

 

        ……………………………………………….

                                                                                                                   (miejscowość, data)

 

NOTATKA SŁUŻBOWA

 

Dnia ……………………… w ……………………………………………………………                                

                                                                                      (miejsce)  

 

o godzinie ……………... odbyło się spotkanie w którym uczestniczyli:

1. ………………………………………..
2. ………………………………………..
3. ………………………………………..

 

Tematyka spotkania obejmowała:

………………………………………………………………………..…………………......

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

 

Ustalono: ……………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………

 

 

 

…………….………………………

                                                  (podpis, stanowisko służbowe)

 

 

 

Oświadczenie pracownika o zapoznaniu się z Standardami Ochrony Małoletnich

 

 

………………………                                                            ………………….., dnia ……...

     (imię i nazwisko)

 

………………………..

         (stanowisko)

 

 

OŚWIADCZENIE

 

Ja niżej podpisana/y oświadczam, że zapoznałem/łam się z Standardami Ochrony Małoletnich – Procedury wewnętrzne regulujące ochronę Dziecka przed krzywdzeniem w Zespole Szkół Specjalnych w Biłgoraju i przyjmuję ją do realizacji.

 

 

 

     …………………………….

                                                                                                            (czytelny podpis)